İMEAK Deniz Ticaret Odası Haziran Ayı Meclis Toplantısı Yapıldı

İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası’nın (DTO) Haziran ayı Meclis Toplantısı, 2 Haziran 2022 Perşembe günü yapıldı.

Oda Meclis Salonu’nda gerçekleştirilen toplantıya, İMEAK DTO Meclis Başkanı Salih Zeki Çakır başkanlık etti. Toplantıya, Sahil Güvenlik Marmara ve Boğazlar Bölge Komutanı Tuğamiral Tayfun Paşaoğlu, İstanbul Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdür Yardımcısı Hüseyin Kanburoğlu, İBB Deniz Hizmetleri Şube Müdürü İlker Arslan katıldı.  

İMEAK Deniz Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Tamer Kıran yaptığı konuşmada, Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaşta 3 ayı aşkın bir sürenin geride kaldığını, hâlihazırda kazananı olmayan ancak kaybedeni çok bu savaşın Dünya’ya faturasının giderek ağırlaştığını kaydetti.  

Küresel ekonomideki yavaşlama beklentilerinin, enerji ve gıda dışında ana metal fiyatlarına da baskı yapmaya başladığını belirten Tamer Kıran, “BM Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) son yayımladığı rapor maalesef gıda fiyatlarının artış eğiliminin devam edeceğine işaret ediyor. Bu duruma iklim krizi ve birçok ülkenin gıda ihracatına sınırlama getirmesi de eklenince özellikle düşük gelirli bazı ülkelerde açlık riski artıyor.” dedi.

Rusya-Ukrayna Savaşı'nın Türkiye'ye ekonomik etkilerini değerlendiren Tamer Kıran, 2022’nin ilk üç ayında Rusya Federasyonu ve Ukrayna ile değer olarak dış ticaretimiz bir önceki yılın ilk çeyreğine göre kıyaslandığında, Ocak ve Şubat aylarında artışa karşın savaşın başladığı 24 Şubattan itibaren keskin bir düşüş yaşandığını söyledi.  

Rusya’nın Ukrayna’ya askeri müdahalesinin, gemi inşa sanayii sektöründe özellikle gemi sacı temininde ciddi sorunlara neden olduğunu kaydeden Tamer Kıran, “Türkiye’nin ağırlıklı olarak gemi sacı satın aldığı Ukrayna’da üretimin ve sevkiyatın durması, diğer tedarikçilerin fiyatlarında önemli artışlar yaratmıştır. Halen dış piyasada gemi sacı fiyatları son derece oynak olup, rakamlar günden güne değişebilmektedir. Müdahale öncesi Ukrayna’dan tonu 1100 doları alınan gemi sacı fiyatı müdahale sonrasında Çin’de 1400-1500 dolar, AB ülkelerinde ise yaklaşık 2000 dolar seviyelerine yükselmiştir.” diye konuştu.

Turizmde Rakamlar Umut Veriyor

Savaşın birçok olumsuzluklarından bir tanesinin de turizm sektörüne negatif etki yaratacağı endişesi olduğunu kaydeden Tamer Kıran, “Tüm bu endişelerimize rağmen yılın ilk aylarında gelen sayıların umutlarımızı artırdığını belirtmek isterim. 2022 yılının ilk 4 ayında ülkemizi toplam 8 milyon 885 bin kişi ziyaret ederken, bu sayı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 172 artışı göstermektedir. İstanbul başta olmak üzere Ege ve Akdeniz sahillerinde bir önceki yıla göre turist hareketliliği arttığını görmek umut veriyor.” dedi.

Deniz Turizmi sektörünün alt branşları arasında en büyük hareketliliği, ülkemize gelen kruvaziyer gemi ve yolcu sayısındaki önemli artışta gözlemlendiğini belirten Tamer Kıran, “Bu rakamlardan edindiğimiz izlenim, Rusya ve Ukrayna’dan gelecek turist sayıları oldukça düşük kalacak olsa da küresel turizm hareketliliğine bağlı olarak son iki yılın hayli üzerine çıkma olasılığımız artmış görünüyor.” diye konuştu.   

1. çeyrek büyüme rakamlarının açıklandığını, ülkemizin ekonomik büyümede diğer ülkelerden belirgin bir ayrışmayı olumlu yönde göstermeye devam ettiğini kaydeden Tamer Kıran, “Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) 2022 yılı birinci çeyrekte, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %7,3 arttı. Gayrisafi Yurt İçi Hasıla’yı oluşturan faaliyetler incelendiğinde; 2022 yılı birinci çeyreğinde bir önceki yıla göre, finans ve sigorta, bilgi ve iletişim, hizmetler, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri ile sanayi faaliyetlerinde artış görüyoruz.” dedi.

Tamer Kıran, “Yine Mayıs ayında açıklanan ödemeler dengesi verilerine göre, cari açık ilk çeyrekte 18,1 milyar dolar oldu. Dış dengede özellikle enerji ithalatındaki artış kaynaklı yüksek açık etkili olurken, hizmet gelirleri ise cari dengeye pozitif yönde katkı sağlamaya devam etti. Açıkça görüyoruz ki; Ukrayna’daki savaş ve yansımaları özellikle enerji maliyetlerini yüksek tutarken, ithalat üzerinde yukarı yönlü riskin sürmesine neden oluyor, diğer taraftan ihracatta ise Avrupa Birliği‘ndeki yavaşlama sinyalleri bir endişe kaynağı olarak önümüzde duruyor.” diye konuştu.   

Küresel değişim dinamikleri ve dış talebin büyüme rakamlarımıza olumlu yansımaya devam ederken, enflasyon sorununa dikkat çeken Tamer Kıran, enflasyon ile mücadeleyi tüm araçlarla güçlendirmenin kısa vadeli dengeler ve istikrar açısından son derece önemli olmaya devam ettiğini vurguladı.  

Küresel Deniz Taşımacılığı Büyüme Tahmininde Aşağı Yönlü Revize

Küresel deniz taşımacılığının, 2021 yılında özellikle konteyner ve kuru yükten kaynaklı %3,2 artışla yaklaşık 11 milyon 986 bin ton olarak 2019 seviyesine ulaştığını hatırlatan Tamer Kıran, “2022 yılı için küresel deniz taşımacılığı büyüme tahmini; Rusya’nın Ukrayna’ya savaşı nedeniyle %3,5’tan %2,1’e kadar düşürülmüştü. Zira gerek savaşın bölgedeki etkisi gerekse savaşa karşı uluslararası tepkilerin yetersiz kalması, küresel deniz taşımacılığında aksaklık ve büyük belirsizlik yaratmıştı. Özellikle Şubat ayı sonunda Ukrayna limanlarının ticari faaliyetlere kapatılmasının ve Rus enerjisi alıcılarından birtakım müşteriler için belirli yaptırımlar uygulanmasının etkisiyle küresel deniz taşımacılığında büyüme tahmini aşağı yönlü revize edilmek durumunda kalmıştır.” ifadelerini kullandı.    

Tamer Kıran, Mayıs ayı başında artış eğilimine geçen Baltık Kuru Yük Endeksi’nin Mayıs ayı sonunda düşüş eğilimine geçtiğini, 20 Mayıs 2022’de 3.344 olan Endeksin, 2 Haziran 2022’de 2.633 seviyesinde gerçekleştiğini kaydetti.

Sektörü İlgilendiren Önemli Gelişmeler

Mayıs ayında müsilaja ilişkin düzenlemeler de öngören "Çevre Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi"nin, 23 Mayıs 2022 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne (TBMM) sunulduğunu hatırlatan Tamer Kıran, teklifte yer alan önemli hususlara dikkat çekti. Kanun uygulamalarında mağduriyet yaşanmaması, düzeltmeler yapılması için gerekli girişimlerde bulunduklarını belirten Kıran, “Bu konudaki taleplerimizi içeren yazımızı TBMM Çevre Komisyonu Başkanlığına ilettik, gelişmeleri yakından takip ediyoruz.” dedi.

Bir diğer önemli gelişmenin de Gümrük Yönetmeliğinde yapılan ve 25 Mayıs tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikler olduğunu belirten Tamer Kıran, Gümrük Yönetmeliğinin, "Eşyanın Teslimi" başlıklı 130.maddenin birinci fıkrası ile "Kesin Çıkış İşlemleri" başlıklı 94.maddesinde yapılan değişikliklerin, sektörü yakından ilgilendiren yük teslim talimat formunun aranıp aranmaması ile ilgili yaşanan tartışmaları sona erdirdiğini ifade etti. Kıran, “Buna göre ‘eşyanın teslimi; eşya sahibi, taşıyıcı, işletici kuruluş veya bunların temsilcileri arasındaki sözleşme hükümlerine göre gerçekleştirilir’ maddesi konularak, uzun süredir yaşanan bir sorun önemli ölçüde çözülmüştür.” diye konuştu.

İki yılda bir düzenlenen  “Denizci Millet, Denizci Ülke Fikir ve Proje Yarışması”nın ikincisinin sonuçlandığını bildiren Tamer Kıran, derece alanları açıkladı. Ödüllerin, önümüzdeki günlerde düzenlenecek törenle tevdi edileceğini belirten Tamer Kıran, yarışmacılara ve projeleri değerlendiren akademisyenlere teşekkür etti.

Önemli Etkinlikler

İstanbul’da, Haziran ayında sektörü yakından ilgilendiren 2 önemli etkinliğe dikkat çeken Tamer Kıran, Uluslararası Bunkerciler Birliği’nin (IBIA) uluslararası konferansının 22 Haziran’da, Gemi Brokerleri Derneği’nin Bosphorus Ship Brokers Dinner etkinliğinin 24 Haziran’da Odamızın destekleriyle yapılacağını söyledi. Denizcilik sektöründen yerli, yabancı pek çok kişi ve kuruluşu bir araya getirecek etkinliklerin İstanbul için önemine değinen Tamer Kıran, bu tür organizasyonların artarak devam etmesini diledi.  

Atina’da, 6-10 Haziran tarihleri arasında düzenlenecek POSIDONIA 2022 Uluslararası Gemicilik Fuarı’na da uzun bir aradan sonra katılım göstereceklerini  belirten Tamer Kıran, Yunanlı muhatapları meslek örgütlerine ziyaretler yapacaklarını ifade ederek, “Bu ziyaretlerin iki ülke denizcileri olarak aramızdaki dostluk ilişkilerini pekiştireceğine ve sektörde iş birliği imkanlarının geliştirilmesine vesile olacağına inanıyorum.” dedi.

Haziran ayının önemli günlerinden bir tanesinin Babalar Günü olduğunu hatırlatan Tamer Kıran, tüm babaların Babalar Günü’nü kutladı, başta kendi babası olmak üzere ahirete göç eden tüm babaları da rahmetle andı.  

Tamer Kıran, 25 Haziran Dünya Denizciler Günü vesilesiyle de tüm denizcileri fedakarca yaptıkları hizmetlerinden dolayı takdir, şükran ve teşekkürlerini sundu.

Prof. Dr. Oral Erdoğan da "Türkiye ve Dünya Ekonomik Gidişatı ve Denizciliğe Etkileri” konulu sunum yaptı.