Sayın Üyemiz,       

Avrupa’da denizcilik sektöründe enerji verimliliği uygulamaları ve deniz çevresinin korunması konularında meydana gelen güncel gelişmelere ilişkin çeşitli kaynaklardan derlenen haberler bilgilendirme amacıyla aşağıda sunulmaktadır.

1. 2030 yılında “Fit for 55”: Avrupa Parlamentosu Daha İddialı Bir Emisyon Ticareti Sistemi Talep Ediyor.

Avrupa Parlamentosu Üyeleri (Members of the European Parliament-MEPs), sektörlerin emisyonlarını daha da azaltmaya ve düşük karbonlu teknolojilere yatırım yapmaya teşvik etmek için Emisyon Ticareti Sistemi’nde (Emissions Trading System-ETS) reform yapılması ve kapsamının genişletilmesi gerektiğini ifade etmektedir. Bu kapsamda;

• 2024 yılından itibaren ticari binalar ve karayolu taşımacılığı için yeni bir ETS’nin (ETS II) uygulanacağı,
• Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (Carbon Border Adjustment Mechanism-CBAM) kapsamındaki sektörlerdeki ücretsiz tahsisatların 2027 yılından itibaren aşamalı olarak azaltılacağı ve 2032 yılında kaldırılacağı,
• 2030 yılı sera gazı azaltım hedefinin %61’den %63’e artırıldığı,
• Elde edilecek gelirlerin Avrupa Birliği (AB) ve üye ülkelerdeki iklim eylemleri için kullanılacağı belirtilmektedir.

Avrupa Parlamentosu’nun AB Emisyon Ticareti Sistemi’nin revizyonuna ilişkin tutumu, 439 lehte, 157 aleyhte ve 32 çekimser oyla 22 Haziran 2022 tarihinde kabul edilmiştir. Söz konusu oylama, 7 Haziran 2022 tarihinde Genel Kurulda yapılan değerlendirmelerin ardından yapılmıştır.

Parlamento Üyeleri, sera gazı (Green House Gases-GHG) emisyonlarının fiyatlandırılmasının, ekonomik aktörlere emisyonlarını azaltma ve düşük karbon teknolojilerine yatırım yapma konusunda bir teşvik sağladığından, ETS’nin Avrupa iklim politikasının merkezinde olduğuna ve emisyonlarda önemli düşüşleri tetiklediğini düşünmektedir.

ETS I Aracılığıyla Sektörlerin Dekarbonizasyonu Hızlandırılıyor

Avrupa Parlamentosu, Avrupa Komisyonu’nun ETS sektörlerindeki emisyonları azaltma konusundaki genel hedefini, 2005 yılına kıyasla 2030 yılına kadar %61’den %63’e çıkarmak istemektedir. Bunun, 2025 yılının sonuna kadar ödeneklerin yıllık azaltımının %4,4’e, 2026 yılından itibaren %4,5’e ve 2029 yılından itibaren %4,6’ya yükseltilmesiyle AB çapında kullanılan tahsisat miktarındaki tek seferlik ilave kesintiler yoluyla elde edilmesi planlanmaktadır.

Parlamento, iyi performans gösterenler ile yeniliği teşvik eden ve sektörlerdeki en verimli kurulumları ilave ücretsiz tahsisatlarla ödüllendirmek için bir ödül-ceza sistemi getirmek istemektedir. Enerji denetimlerinde yapılan tavsiyeleri uygulamayan, enerji sistemlerini belgelendirmeyen veya kurulumları için bir dekarbonizasyon planı oluşturmayanların, ücretsiz tahsisatlarının bir kısmını hatta tamamını kaybetmesi planlanmaktadır.

Parlamento tarafından birkaç kez talep edildiği gibi, ETS’nin artık deniz taşımacılığını da kapsayacak şekilde genişletileceği belirtilmektedir. Avrupa Parlamentosu üyeleri, 2024 itibarıyla Avrupa içi seferlerden kaynaklanan emisyonların %100’ünü ve 2024 itibarıyla 2026 yılının sonuna kadar AB’ye gelen ve AB’den yapılan AB dışı seferlerden kaynaklanan emisyonların %50’sini kapsama alınmasını istemektedir. 2027 yılından itibaren, tüm seferlerden kaynaklanan emisyon kapsamının, belirli koşullara bağlı olarak %50’ye düşürülebileceği, AB üyesi olmayan ülkeler için olası istisnalar ile %100 kapsama alınması gerektiği ifade edilmektedir. MEPs ayrıca metan, azot oksitler gibi CO₂ dışındaki sera gazı emisyonlarının da dahil edilmesini istemektedir. Tahsisatlardan elde edilen gelirlerin %75’i, enerji açısından verimli ve çevreci bir AB denizcilik sektörüne geçişi desteklemek için bir Okyanus Fonuna (Ocean Fund) aktarılacağı belirtilmektedir. Ayrıca Parlamento 2026 yılından itibaren evsel atıkların yakılmasını ETS’ye dahil etmek istemektedir.

CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism) Sektörleri İçin Ücretsiz Tahsisatlar 2032 Yılına Kadar Kaldırılıyor

CBAM kapsamındaki ETS sektörlerindeki ücretsiz tahsisatların, 2027 yılından itibaren aşamalı olarak kaldırılması ve Parlamentonun CBAM’ın tam olarak uygulanmasını istediğinde 2032 yılında yani Komisyon tarafından öngörülenden üç yıl önce tamamen devre dışı bırakılması talep edilmektedir. Ücretsiz tahsisatların 2027’de %93’e, 2028’de %84’e, 2029’da %69’a, 2030’da %50’ye, 2031’de %25’e ve 2032’de %0’a düşürülmesi gerektiği belirtilmektedir.

Ticari Binalar ve Ulaşım İçin Yeni ETS II Sistemi

Ticari karayolu taşımacılığı ve binalara yönelik yakıt düzenlemesi için ayrı yeni bir emisyon ticaret sistemi, Komisyon tarafından önerilen tarihten bir yıl önce, 1 Ocak 2024 tarihinde oluşturulması planlanmaktadır.

Vatandaşların ilave enerji maliyetleriyle karşılaşmalarını önlemek için, konut binaları ve özel ulaşımın 2029 yılından önce yeni ETS’ye dahil edilmemesi ve Komisyon tarafından kapsamlı bir değerlendirmeye tabi tutulmaması, ardından Konsey ve Parlamento tarafından üzerinde anlaşmaya varılacak yeni bir yasama önerisine tabi tutulması önerilmektedir. Ayrıca Parlamento üyeleri, ETS II’deki tahsisatların ortalama fiyatının 2030 yılından önce bu tavanı aşması halinde, Piyasa İstikrar Rezervi’nden (Market Stability Reserve) 10 milyon tutarında tahsisatın piyasaya verilmesi için 50 Euro’luk bir fiyat tavanı eklemeyi önermektedir.  

ETS II kapsamında 150 milyon Euro tahsisatın açık artırmasından elde edilen gelirlerin, düşük gelirli ailelerin zorluklarını ele almak için Sosyal İklim Fonu’na sunulacağı belirtilmektedir.  

Yeni Teknolojiler İçin Destek ve Dayanışma Hedefleniyor

ETS ile enerji ve kaynak tasarrufuna ve kirliliğin azaltılmasına katkıda bulunan teknolojilere destek yoluyla yeşil geçişe yardımcı olmak için kullanılacak gelir oluşturulacağı bilinmektedir. Parlamento, ETS piyasasında açık artırma satışları gelirinden ayrılan bir payın, genel bir gelir olarak AB bütçesini finanse etmek için kaynak şeklinde kullanılmasını istemektedir. AB ve üye ülkelerin, tüm ETS (I ve II) gelirlerini iklim eylemine veya yeşil dönüşüm sürecinden etkilenen çalışanların becerilerinin geliştirilmesine ve yenilenmesine harcamaları uygun görülmektedir.  

Parlamento, ekonomik gücü daha düşük olan üye ülkelerde enerji verimliliğini artırmak ve enerji sistemlerini geliştirmek için Komisyonun Modernizasyon Fonu önerisini desteklemektedir. Ayrıca söz konusu fonun, finansman için uygun olmayan, düşük büyüme hızına sahip sınır bölgelerindeki sınır ötesi projeleri finanse edebileceği belirtilmektedir. Ayrıca Parlamento, 2050 yılına kadar nötr iklim hedefine ulaşmak için yasal çerçevede bağlayıcı hedefler ve tüm fosil yakıtları aşamalı olarak kullanımdan kaldıracak önlemleri benimseyen üye devletlerin hak sahibi olması gerektiği konusunda ısrarcı davranmaktadır. Ayrıca, Modernizasyon Fonu’na erişimin “Hukukun Üstünlüğü”ne (Rule of Law) bağlı kalınması şartının da sağlanması gerektiği belirtilmektedir.

Ayrıca Parlamento tarafından, ETS sektörlerinin dekarbonizasyonu sürecinde önemli ölçüde katkıda bulunan teknolojilerdeki yeniliği destekleyen İnovasyon Fonu’nun (İklim Yatırım Fonu) ölçeğinin önemli ölçüde artırıldığı ifade edilmektedir.

Oylamadan sonra, raportör Sayın Peter LIESE; “Bugün iklim için büyük bir gün. 1990 yılından bugüne kadar yılda dört kat daha fazla sera gazı emisyonunu azaltacağız. İklim değişikliğinin olumsuz etkilerinin azaltımına yönelik yatırım yapan herkes desteklenecek ama çevreyi kirletmeye devam etmek isteyenler zorluklarla karşılaşacak. Çalışmalara devam edeceğiz, dünyamızı ve gelecek kuşakları kurtarmak için ne gerekiyorsa yapacağız.” açıklamasında bulunmuştur. (Kaynak: Avrupa Parlamentosu Resmi İnternet Sayfası)

• Avrupalı Armatörler ve Yakıt Tedarikçileri Ortaklık Yaparak FuelEU Maritime’da Değişiklikler Öneriyor.

Avrupa Topluluğu Armatörler Birliği (European Community Shipowners’ Associations-ECSA), Avrupa Atık Bazlı ve Gelişmiş Biyoyakıtlar Derneği (European Waste-based&Advanced Biofuels Association-EWABA), eYakıt Birliği (eFuel Alliance), Gelişmiş Biyoyakıt Koalisyonu (Advanced Biofuels Coalition) ve GoodFuels tarafından, Avrupa Komisyonunun “FuelEU Maritime” teklifini armatörlerin ve yakıt tedarikçilerinin birlikte yeni sistemde kilit bir rol oynamasını sağlamak için Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’ne değişiklik çağrısında bulunmuştur. Regülasyonun amaçlarına ulaşmasına yönelik olarak söz konusu dernekler, Avrupa limanlarındaki yakıt tedarikçilerinin gemilere yeterli miktarlarda uyumlu yakıtların ikmal edilmesini sağlamak için Üye Devletlere zorunluluklar getirilmesini talep etmiştir.

Ayrıca ECSA, EWABA, eFuel Alliance, Advanced Biofuels Coalition ve GoodFuels tarafından FuelEU Maritime teklifindeki daha iddialı hedefleri desteklemektedir. Avrupa Komisyonu’nun önerdiği FuelEU Maritime yönetmeliği, denizcilik sektöründe temiz ve çevreci yakıtların alımını teşvik etmede önem arz etmektedir. Bununla birlikte, Komisyonun önerisi mevcut haliyle hedeflerin gerisinde kalmakta olup Avrupa Birliği’nin denizcilikle ilgili iddialı iklim hedeflerini karşılayamama durumu söz konusu olmaktadır.

Bahse konu organizasyonlar, denizcilik sektörünün enerji dönüşümünü kolaylaştırmak için AB Emisyon Ticaret Sistemi (Emissions Trading Systems-ETS) ve FuelEU Maritime kapsamında elde edilen gelirlerin tahsis edilmesini ve karbon sözleşmeleri yoluyla, konvansiyonel yakıtlar ile sürdürülebilir ve ölçeklenebilir alternatif yakıtlar arasındaki fiyat farkının kapatılmasının sağlanmasını desteklemektedir.

ECSA Genel Sekreteri Sayın Sotiris RAPTIS; “Mevcut FuelEU önerisi, yakıt tedarikçilerinin sorumluluklarını ve Avrupa’da daha temiz ve güvenli yakıtların nasıl bulunacağını ele almıyor. FuelEU Maritime’ın düşük ve sıfır karbonlu yakıtların mümkün olan en kısa sürede ticari olarak kullanılabilir hale gelmesini sağlamak için hem armatörlere, hem de yakıt tedarikçilerine hitap etmesi gerektiğini düşünüyoruz. İklim hedeflerimize ulaşmak için denizcilik sektörü ile akaryakıt tedarikçileri arasındaki işbirliği çok önemlidir. Yakıt tedarikçisi ortaklarımızın bu diyaloga katılımını büyük bir memnuniyetle karşılıyoruz.” açıklamasında bulunmuştur.

eFuel Alliance Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Monika GRIEFAHN ise; “Fosil yakıtlara dayalı olmayan teknolojilere yatırım yapmak için daha güçlü teşvikler yaratmaya yönelik önerilen hedefler yükseltilmelidir.” açıklamasında bulunmuştur.

UPM Gelişmiş Biyoyakıt Koalisyonu Başkanı ve Halkla İlişkiler Direktörü Sayın Marko JANHUNEN; “AB kurumları, taşımacılıktan kaynaklanan emisyonları azaltmayı hedefleyen politikalarda yeterli kararlılığı sağlamalıdır. Bugünün politika kararları, firmaların yatırım kararlarıyla nasıl ilerleyebileceğini belirlediğinden, harekete geçme zamanı geldi. Daha yüksek hedef seviyesi ile sektör, biyorafinerilere yatırım yapma ve denizcilik sektörü için sürdürülebilir yakıtlar geliştirme konusunda kesinliğe sahip olacaktır. Denizcilik sektöründe gelişmiş biyoyakıtlara artan ilgiyi memnuniyetle karşılıyoruz.” ifadelerini kullanmıştır.

EWABA Genel Sekreteri Sayın Angel Alvarez ALBERDI; “Atık bazlı ve gelişmiş biyodizel, herhangi bir makine veya yakıt altyapısı gereksinimi olmaksızın bugün gemilerde %15 ile %100 arasında değişen oranlarda karışımlarda kullanılmaktadır. EWABA, FuelEU Maritime, AB denizcilik sektörünün hızlı ve verimli bir şekilde dekarbonizasyonu için yönetmelik teklifinin teknolojik açıdan tarafsızlığı ve kapsayıcı doğal yapısının gerekli olduğunu düşünmektedir. Deniz taşımacılığının gelecekte büyük ölçüde likit yakıt kullanımına bağlı olacağı göz önüne alındığında, sektörümüz, fosil yakıtları mümkün olduğunca hızlı, verimli ve ekonomik bir şekilde yenilenebilir yakıtlarla değiştirmek için denizcilik sektörü ile olan işbirliğini daha da güçlendirmeyi amaçlamaktadır.” açıklamasında bulunmuştur.

GoodFuels Halkla İlişkiler Başkanı Sayın Rianne de VRIES; “Oluşturulacak politika denizcilik sektörünün dekarbonizasyonu için itici güç olacağından FuelEU Maritime önerisi GoodFuels tarafından memnuniyetle karşılanıyor. Ancak hedefler yeterince iddialı değil. Politikalarla teşvik sağlanan Hollanda’da, atık bazlı ve gelişmiş deniz biyoyakıtları, yakıt karışımında çok önemli bir rol oynamaktadır. 2020 yılında deniz biyoyakıtlarının kullanımıyla 800KT CO²eq azaltıldı. FuelEU hedefleri asgari bir çaba oluşturmamalı, sektörü daha da büyümeye teşvik etmelidir. Sektörümüz aksiyon almaya hazırdır. Harekete geçerek iklim değişikliğinin etkileri tersine çevrilebilir.” ifadelerini kullanmıştır.  (Kaynak: ECSA)

• Paris MOU Kapsamında, 01.01.2022-28.07.2022 Tarihleri Arasındaki Türk Bayraklı Gemi Tutulmaları.

            01.01.2022–28.07.2022 tarihleri arasında Paris Memorandumu (Paris MOU) üye limanlarında Türk Bayraklı gemilere yönelik 120 denetim gerçekleştirilmiş ve anılan tarihe kadar söz konusu denetimlerde İtalya’nın Piombino, Augusta ve Savona Limanları ile Almanya’nın Bremen Limanı ve Yunanistan’ın Aspropirgos Limanı’nda toplam 5 adet Türk Bayraklı gemi tutulmuştur. Türk Bayraklı gemi tutulmalarına ilişkin detaylı bilgiler Odamız web sayfasında (https://bit.ly/3OzOhVQ) yer almaktadır.

            Bilgilerinize arz/rica ederim.

                                                                                                                      Saygılarımla,

                                                                                                                İsmet SALİHOĞLU

                                                                                                                    Genel Sekreter